Ušuškana među brežuljcima pored Novog Pazara, Petrova crkva - poznata i kao Crkva svetih apostola Petra i Pavla, važi za najstariju sačuvanu crkvu u Srbiji. Datira još iz 6. veka, njeni zidovi pamte više od hiljadu godina istorije.
Crkva svetih apostola Petra i Pavla građena je u osnovi rotonde sa upisanim četvorolistom, što je tipično za ranu vizantijsku arhitekturu. Današnji oblik datira iz 9. veka, ali njeni temelji su mnogo stariji - na ovom mestu se u 7. veku nalazila ranohrišćanska bogomolja, a ispod nje ostaci ilirskog tumula iz 5. veka pre nove ere. Prilikom arheoloških istraživanja pronađena je i kolekcija od 92 predmeta u zlatu i ćilibaru, što ovaj lokalitet čini jedinstvenim spojem sakralnog i arheološkog nasleđa.
Foto: B. Subašić
Unutrašnje freske, iako delimično očuvane, potiču iz tri različita perioda, 10, 12. i 13. veka, i svedoče o neprekidnom duhovnom životu koji se odvijao u ovoj svetinji.
Petrova crkva nije samo arhitektonsko čudo, već i mesto ključnih događaja iz srpske istorije. U njoj je Stefan Nemanja kršten po pravoslavnom obredu, a kasnije je upravo tu, 1196. godine, sišao sa vlasti u korist sina Stefana Prvovenčanog, i zajedno sa ženom Anom primio monaški čin. Na saborima održavanim u crkvi odlučivano je o verskim i državnim pitanjima, među kojima je i presudna odluka o progonu bogumilske jeresi.
Pročitajte još
U doba Turaka, crkva nije zamrla, pominje se u dokumentima iz 16. i 17. veka, kada Novi Pazar doživljava trgovinski procvat. Nakon razaranja 1690. godine, obnovio ju je mitropolit Arsenije IV 1728, a tokom celog 18. veka Petrova crkva imala je rang mitropolije.
U 19. veku, tokom turske vlasti, crkva je pretvorena u vojni magacin, ali joj je nakon oslobođenja u Prvom balkanskom ratu (1912) vraćena duhovna funkcija. Danas je zaštićena kao deo kompleksa Stari Ras i Sopoćani, koji se nalazi na UNESCO listi svetske kulturne baštine.
(Mondo)
BONUS VIDEO
