Izvor:FOTO: Arhiva/Vikipedija
OSMANSKI GREH Jedna od naših najvećih tragedija,zora slobode
15.01.2022.
11:00
NA današnji dan 1804. godine janjičarske starešine – dahije, počele su "seču knezova" – ubijanje najviđenijih vođa srpskog naroda, u pokušaju da spreče pobunu protiv njihovog zuluma.
Posle povratka janjičara u Beogradski pašaluk, njihove vođe dahije su ubile Hadži Mustafa-pašu i preuzele vlast. NJih četvorica: Aganlija, Kučuk Alija, Mula Jusuf i Mehmed-aga Fočić su podelila pašaluk na četiri dela i uvela diktaturu. Dahije su ukinule povlastice koje je sultan Selim III dao Srbima 1793. i 1794. godine, sami ubirali poreze i druge dažbine, sudili i presuđivali po svojoj volji.
Teror koji su dahije zavele trajao je više od tri godine i nezadovoljstvo naroda bilo je ogromno Stanje u pašaluku uticalo je na ujedinjenje svih Srba da se dignu na ustanak. U Zemunu se okupio veliki broj Mustafa-pašinih prijatelja, Srba i Turaka, među kojima je najaktivniji bio Petar Ičko, a na turskoj strani najviše se isticao nekadašnji pašin blagajnik Hasan-beg, na čijoj je strani bio i priličan broj spahija, koji su bili ugroženi od dahija. Oni su već u leto 1802. godine pokušali da organizuju neki veći pokret u pašaluku, ali su zbog prerane akcije oko Požarevca i ispod Avale, pretrpeli neuspeh. Nakon ovog poraza, pritisak koji su dahije vršile na spahije bio je sve veći. Pobunjenici su već tada uputili pismo Carigradu u kojem traže pomoć sultana Selima III (1789-1806).
Početkom 1803. godine sastalo se 12 knezova valjevske nahije, među kojima su se naročito isticali Aleksa Nenadović i Ilija Birčanin. Na ovom sastanku odlučeno ja da se za 8 meseci podigne ustanak. Neke starešine iz Šumadije su se takođe sastale i donele sličnu odluku. Krajem iste godine Aleksa Nenadović je uputio jedno pismo austrijskom komandantu u Zemunu majoru Mitezeru, u kojem je konstatovano da su Srbi posvađali dahije i da će najverovatnije doći do oružanog sukoba između njih.
BloombergAdria.com
Ovo pismo je palo u ruke dahijama, koji su tek tada uvideli kakve je situacija u Beogradskom pašaluku. Bojeći se i austrijske intervencije u mogućem ustanku, dahije su organizovale pogubljenja starešina, 4. februara 1804. godine, u kojoj je pobijena većina istaknutijih Srba trgovaca, knezova, sveštenika, naročito onih koji su se istakli u borbi protiv janjičara i u Kočinoj krajini.
Ovaj potez samo je ubrzao izbijanje pobune. Na Sretenje, na Saboru u Orašcu 14. februara 1804. donesena je odluka da se podigne buna na dahije koja se kasnije pretvorila u Prvi srpski ustanak.
BloombergAdria.com
KOGA SU TURCI UBILI, A KO JE PREŽIVEO?
U "Seči knezova" turski odmetnici, dahije ubili su oko 130 najviđenijih Srba (vojvoda, sveštenih lica, trgovaca). NJihov cilj je bio da obezglave vođstvo srpskog naroda i na taj način preduprede svaku potencijalnu pobunu. Ono što je usledilo ispostavilo se suprotno njihovim očekivanjima.
Turci su ubili knezove Iliju Biričanina iz Suvodanja, Aleksu Nenadovića iz Brankovine, Stevana Andrejića Palaliju iz Begaljice, kneza Stojana (Stefana) Mihajlovića, kneza Teofana iz Orašja, resavskog kneza Petra, Marka Čarapića iz Belog potoka...Ubijeni su i hajduk Janko Gagić, Buljubaša Mate...
Među sveštenim licima najpoznatije žrtve ovog zločina bila su iguman Hadži Đera iz manastira Moravci i arhimantrit Hadži Ruvim iz manastira Bogovađa.
Na svu sreću, neku su na vreme izbegli poteru i stradanje. Tako su Seču knezova preživeli i brojni knezovi, hajduci i sveštenici, upravo one ličnosti koje će kasnije postati vođe pobuna po Beogradskom pašaluku. Među njima svakako najznačajniji bio je trgovac Đorđe Petrović Karađorđe.
Za još vesti zapratite nas na našoj zvaničnoj Fejsbuk stranici - budimo "na ti".