POVRATAK KRIGERA: Ko je bio zloglasni Kraus iz filma "Vera"

Iako se u središtu filma "Vera" nalazi znamenita srpska špijunka, i trostruki agent Vera Pešić, njena uloga i životna priča uvela je na filmsko platno i još neke ličnosti čije se uloge prepliću između fikcije i stvarnosti. 

Nova ostvarenje domaće kinematografije u istorijskom žanru ne nosi kao nekada pečat ideološke borbe partizanskog pokreta protiv okupacionih nemačkih vlasti u Jugoslaviji, ali ponovo oživljava neke istorijske likove iz tog perioda. Među njima jedno od najupečatljivijih imena je SS major Karl Kraus, koji je svojevrsna aluzija na zloglasnog majora Krigera (koga u seriji tumači Stevo Žigon).

Veza ova dva lika naslućuje se na osnovu biografskih podataka koji se spominju u oba ostvarenja. Karl Kraus je kao i Kriger nemački foklsdojčer. Razlika je samo  što se za prvog u filmu kaže da je sudetski Nemac, dok je u " Povratku otpisanih" Kriger oslikan kao banantski folksdojčer. Oba lika pre službe u Trećem Rajhu bavila su se poslovima koji nisu vezane za vojni sektor. https://www.youtube.com/watch?v=nJKrLFocqE4

U uporednoj komparaciji ova dva filmska lika treba posebno razgraničiti određene činjenice. Major Kriger, koji je igrao ulogu rukovodioca Gestapo-a u Beogradu, nije postojao pod tim imenom i na toj funkciji. NJegov lik zapravno nije postojao i predstavlja samo istorijsku fikciju, ali istovremeno i aludiju na jasnoj osnovi. Određene korekcije njegove uloge nastale su kombinovanjem stvarnog lika i mašte autora popularne serije.

Činjenica je da su tokom okupacije Srbije (1941-1944), nemačke obaveštajne službe bile organizovane u dva sektora -  – Vojnu obaveštajnu službu (Abver) i Službu nemačke glavne kancelarije bezbednosti (RSHA) koja se nalazila pod direktnom ingerencijom Hajnriha Himlera.

Obe službe su imale razgranatu mrežu podsekcija, a druga je ostala poznata po brutalnom nasilju i represijama nad stanovništvom okupirane zemlje. Unutar njene organizacije delovao je posebno ekstreman odred Gestapo-a. Sam Gestapo pod svojim kontrolom držao je domaću kvinslišku Specijalnu policiju na čijem se čelu nalazio stvarni Karl Kraus, specijalni policijski opunomoćenim Trećeg Rajha za Jugoslaviju. https://www.youtube.com/watch?v=S6wFZn3vGB0

Karl Kraus je rođen 1908. godine. Po struci je bio novinar, a u Beogradu se obreo prvi put 1939. godine, kao predstavnih Nemačke vlade. Tu je dočekao pristupanje Jugoslavije "Trojnom paktu", kao i reakcioni puč od 27.marta 1941. Nije poznata njegova uloga i mesto boravka tokom Aprilskog rata, ali je odmah po kapitulaciji Jugoslavije postavljen na čelo Komande Beograda sa direktno podređenim Hansom Helmom, jednim od najbrutalinijih ss oficira. 

Vremenom se Kraus preporučio kao prvi "stručnjak za pitanja Srba" i uzimao je direktno učešće u antisemitskim akcijama po Beogradu. Na njegovu inicijativu je osnovan logor "Autokomanda"

Kraus se u okupiranoj prestonici zadržao do kraja 1941. godine, nakon čega odlazi u Nemačku. Do kraja okupacija na položaju koji je on napustio smenio se čitav niz ss oficira.

Ipak, evidentno je da glavni negativac serije deli najviše sličnosti sa njim. Kraus je kao i fiktivni Kriger u Beogradu boravio i pre rata i govorio je srpski. Sa druge strane, jasno je da postoje i mnogi detalji u kojim se ova dva lika ne poklapaju, kao što major u poslednjoj epizodi serije do samog kraja ostaje u Beogradu i bori se kao poslednji bastion Nemačke protiv komunista.

Ne treba gubiti iz vida podatak da je postojalo je nekoliko nemačkih oficira koji se se prezivali Kriger, kao što su Fridrih-Vilhelm ili Benhard Kriger, ali oni nisu imali nikakve veze sa Jugoslavijom. Takođe bi interesantno bilo i obrati pažnju na samo ime Kriger. Zapravo krieg na nemačkom znači rat, i nije nemoguće da je upravo ovo ime uzeto kao direktna aluzija na militarizam Nemačke tog perioda.

Nakon svega rečenog, može se zaključiti da se naš Kriger rodio iz mašte autora serije, ali je verovatno izgrađen na čvrstoj osnovi SS oficira Krala Krausa, za koga se čak ni ne zna kako je završio svoj životni put.

BONUS: NAJAKTUELNIJI VIDEO SNIMCI

Za još vesti zapratite nas na našoj zvaničnoj Fejsbuk stranici - budimo "na ti".

Nova dimenzija novosti, vaš "Nportal.rs".