JEDAN PAPA JE BIO SRBIN Zvali ga "gvozdeni" i zadužio je Rim

Padom srpskih srednjevekovnih zemalja pod tuđinsku vlast, srpski etnički prostor našao se razdeljen u nekoliko državno-pravnih celina. Centralnim i teritorijama u unutrašnjosti vladale su Osmanlije, severne oblasti postepeno su došle pod vlast Habsburga, a oblastima u primorju današnje Crne Gore vladali su Mlečani.

Mletačka uprava u Primorskim krajevima neminovno je uticala i na veće prisustvo rimokatoličke crkve, stoga je i lokalno stanovništvo bilo više izloženo verskim i ekonomskim uticajima sa Apeninskog poluostrva. 

Srpska istorija pamti brojne pojedinačne i grupne slučajeve migracija sa svojih teritorija. Kao podanici stranih država, iz različitih motiva napuštali su rodne krajeve i odlazili u svet u potrazi za boljim uslovima života. Takva je bila i sudbina izvesnog Petra, Srbina iz Bijelskih Kruševica u Boki Kotorskoj.

Krajem 15. veka u zaleđe Boke trpelo je dosta od napada Turaka, pa se Sikstov otac sklonio u franjevački samostan u Kotoru, odakle ga jedan katolički sveštenik odveo, pod okriljem papske države, u Italiju. Nastanio se u mestu Grotamare, oženio Italijankom Marijanom, i tamo kao četvrto dete dobio sina, Felićea, čije ime bi po analogiji sa srpskim jezikom značilo - Srećko.

Dostupni istorijski izvori nisu sasvim saglasni u pogledu njegovog porodičnog porekla i života u rodnom kraju, ali svi govore o njegovom rodnom mestu kao pravoslavnoj sredini. 

Tako na primer, barski nadbiskup i primas srpski Andrija Zmajević u svom delu "LJetopis crkovni" iz 1656. godine iznosi iznosi najpreciznije tvrdnje, da u pomenutom mestu žive isključivo "šizmatici" (pravoslavno stanovništvo kako su ih tada nazivali rimokatolici). U hronici ostavio je zapis: "Sisto peti, papa godišta 1521. u Mont Altu, mjestu Marke Jakinske, porodi se od ubozijeg roditelja, Slavjana oca iz Kruševice...".

Siromašna porodica sa mnogo dece nije da obezbedi egzistenciju za svu decu, pa je Srećkov ujak, franjevac Salvatore, odveo četrnaestogodišnjeg Felićea u franjevački samostan u Montaltu, gde je i zaređen. Pripadao je redu franjevaca i rano se istakao kao propovednik.

Mladi Feliće (Srećko) brzo je napredovao u crkvenoj službi, i već 1566. godine biva imenovan za biskupa, a četiri godine kasnije za kardinala. Zanimljivo je da je stolovao u crkvi Sv. Jeronima, sveca koji je takođe iz balkanskih (dalmatinskih) krajeva.

Nakon smrti Pape Grgura XIII (poznatog po tome što je reformisao Julijanski u Gregorijanski kalendar), za njegovog naslednika imenovan je upravo Feliće, i to kao Sikst V.

BloombergAdria.com

Iako je njegov papski pontifikat trajao relativno kratko 1585-1590, ličnom inicijativom i zalaganjem učionio je mnogo na polju popravljanja reputacije i autoriteta papske države.

Preuzevši rimsku stolicu u trenucima jačanja protestantizma u Evropi, nastojao je da suzbije njihovo širenje različitim uticajima. Obnovnio je na stotine crkava, u njegovo vreme dovršena je Bazilika Svetog Petra i sagrađeni su brojni infrastrukturni objekti (putevi, vodovod, fontane). Sikstu V odaje se i posebno priznanje za regulisanje finansija papske države. Za kratko vreme rešio je problem pljačke i ubistava, i Rim učinio jednim od najbezbednijih gradova u tadašnjoj Evropi. NJegovi propisi o izboru papa ostali su na znazi sve do 20. veka.

Svakako, za postizanje tih rezultata bili su neophodni radikalni potezi. Zbog istrebljivanja razbojnika i otvorene inkvizitorske borbe protiv protestanata, među savremenicima stekao je epitet "gvozdeni papa".

Iznenada je umro 1590. godine. 

I Hrvati ga svojataju

Jedan od poteza pape Siksta koji se može protumačiti kao nekakav ustupak slovenskom, odnosno kako su ih tada nazivali "ilirskom" stanovništvu Italije, bila je i gradnja Crkve Svetog Jeronima u Rimu. Ta bogomolja bila je ustupljena slovenskom kliru i namenjena onima koji su govorili tim jezikom. Od 1971. godine ta crkva zajedno sa institutom Svetog Jeronima ponela je zaziv "Papinski hrvatski zavod".

Koristeći okolnost da zvanični pomenici rimokatoličkih poglavara identifikuju njih na osnovu mesta rođenja, u hrvatskom naučnom i crkvenom diskursu često se na osnovu verske pripadnosti i katoličkoj crkvi i mestu rođenja, Sikstovo poreklo prisvaja kao Hrvatsko.

Na jednom od naučnom skupu Hrvatske akademije znanosti i umetnosti, istaknuto je kako je - Feliće Pereti bio sin jednostavnih zemljoradnika iz krajeva s južnog ruba hrvatskog etničkog prostora. Takođe u brojnim hrvatskim tekstovima koji su se doticali lika pape Siksta V, često se ističe da je njegov otac bio Hrvat.

BONUS: NAJAKTUELNIJI VIDEO SNIMCI

Za još vesti zapratite nas na našoj zvaničnoj Fejsbuk stranici - budimo "na ti".

Nova dimenzija novosti, vaš "Nportal.rs".