Izvor:FOTO: Arhiva
MILOŠ CRNJANSKI: Kad su pisci bili diplomate
22.11.2021.
14:13
SRPSKA diplomatija u međuratnom periodu može da se pohvali da je u svojoj službi imala plejadu znamenitih ljudi, čuvenih pisaca. Od Jovana Dučića, preko Milana Rakića i Rastka Petrovića, jedan do Andrića i Crnjanskog svaki je ostavio neki svoj lični pečat. Pored književnosti zajedničko svima njima bilo je da su svoje znanje, sposobnosti i reputaciju stavili u službu otadžbine.
- Pesnici su, u to vreme, ulazili u diplomatiju, lako, jer se literatura jako cenila, kao jedan od puteva ka ujedinjenju našeg naroda - jedno je od kasnijih sećanja Miloša Crnjanskog na period kada je radio u diplomatskoj službi Kraljevine SHS odnosno Jugoslavije.
Iako Crnjanskog svi znamo po neprevaziđenim "Seobama" ne treba gubiti iz vida da je on inspiraciju za sva svoja književna dela crpeo iz stvarnog života; društvenih i političkih okolnosti kojima je bio, ako ne uvek učesnik onda bar savremenik ili slušaoc.
Rođen u Čongradu 1893. godine u tadašnjoj Austro-Ugarskoj, gde njegova porodica nije mogla da izraža srpska nacionalna osećanja. Upak ona je Miloša utkala osećaj rodoljublja prema Srbiji, zbog kojeg se on kasnije i doselio u nju.
BloombergAdria.com
NJegova ljubav prema svojoj zemlji i pravoslavlju nije oblikovala samo njegov književni opus već i njegove profesionalne korake u diplomatskoj službi.
Međutim, životne okolnosti dodatno su produbile daj osećaj. Prvi svetski rat proveo je kao Austro-Ugarski vojnik na Istočnom (ruskom) frontu, ratujući protiv svoje slovenske braće.
Po završetku rata, nastanio se 1919. godine u Beogradu i počeo da razvija svoje pesničko stvaralaštvo.
Ubrzo je postao i profesor IV beogradske gimnazije, a uporedo sa tim honorarno je radio kao novinar u listovima "Politika" i "Vreme".
Tadašnji državni vrh bio je svestan značaja ličnosti poput Crnjanskog za promociju zemlje u svetu. Stoga, je i Crnjanski dobio odgovoran zadatak da kao diplomatski službenik boravi u Nemačkoj i Italiji.
U diplomatskoj službi obreo se u godinama pre nego što je objavio roman "Seobe". Prva njegova diplomatska funkcija bio je položaj atašea za kulturu u Berlinu 1928-1929.
BloombergAdria.com
NJegova svedočenja predstavljaju dragoceni izvor prilika u Nemačkoj u vreme kada se nacizam u toj zemlji uzdizao do glavne političke sile. U "Embahadama" ostavio je sećanja na taj kritičan period i ukazao na ono što će se desiti kasnijih godina - svetski rat.
Crnjanskog nije napuštala misao o ratu. I kad je – sasvim dokon – šetao ulicama Berlina, Crnjanski je imao na umu istorijsku sudbinu srpskog naroda. Jedan berlinski momenat, koji izdvajam ovom prilikom, govori najbolje o njegovom izuzetnom osjećaju za "mračne sjeni prošlih vremena":
Za još vesti zapratite nas na našoj zvaničnoj Fejsbuk stranici - budimo "na ti".