ŠTA SE DEŠAVA SA MONT EVERESTOM? Nauka tvrdi: "Stalno raste"
02.10.2024.
09:30
MONT Everest je sa 8.848 metara najviša planina na svetu, ali i dalje raste i svake godine je sve viši, tvrde kineski naučnici sa Univerziteta za geonauke u Pekingu.
Naučnici su upravo objavili studiju o tom anomalijskom rastu planine u časopisu "Nature Geoscience".
I dok "Krov sveta" i ostatak Himalaja neumoljivo nastavljaju da se uzdižu od trenutka pre 50 miliona godina kada se indijski potkontinent sudario s Evroazijom, sam Everest raste još više od očekivanog.
Naučnici to pripisuju spajanju dva obližnja rečna sistema.
Pre 89.000 godina spojili su se vodeni sistemi reka Kosi i Arun, nakon čega je Everest godišnje rastao za 0,2 do 0,5 milimetara i do sada je narastao za 15 do 50 metara.
Naučnik Jin-Geo Dai, jedan od vodećih autora studije, objašnjava rast Everesta podizanjem kopnene mase na Zemljinoj kori kada se težina površine smanjuje.
Zemljina kora, spoljašnji omotač naše planete, u stvari pluta na sloju plašta od vruće, polutečne stene. U ovom slučaju, spajanje reka, ili bolje reći "neprijateljsko preuzimanje", s obzirom na to da je Kosi pokorila Arun usled promene toka reka protekom godina, rezultiralo je ubrzanom erozijom koja je odnosila ogromnu količinu stena i zemlje, smanjujući tako težinu područja oko Everesta.
"Kada se težak teret poput leda ili erodirane stene ukloni sa Zemljine kore, zemlja koja se nalazi ispod se uzdigne, kao kada se čamac propne u vodi nakon što iskrcamo teret", objašnjava Dai.
Kada se reka Arun spojila s drugom obližnjom rekom, novi tok je usekao duboki kanjon Arun. Novi rečni sistem kleše kanjon, a planina se pritom uzdiže do dva milimetara godišnje.
Što se više rečni sistemi urezuju, gubitak rečnog materijala uzrokuje da se planina uzdigne, dodaje Dai.
Koautor studije i doktorand Adam Smit sa Londonskog unvierzitetskog koledža ističe da od istog geološkog procesa profitiraju i Everestu susedni Makalu i Loce.
(021.rs)