Emir Kusturica je srpski i jugoslovenski filmski režiser, glumac i muzičar. Filmskom režijom se bavi od 70-ih godina prošlog veka, a njegov rad je priznat ne samo na području bivše Jugoslavije, nego i šire. Od polovine 2000-ih Kusturica najviše boravi u Drvengradu na Mokroj Gori, koji je sagradio za potrebe filma "Život je čudo". Nakon toga izgradio je i Andrićgrad nedaleko od Višegrada (BiH). Kusturica je od 2011. godine član Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske (ANURS).
Emir Kusturica je rođen 1954. godine u Sarajevu. Osnovnu i srednju školu je završio u rodnom gradu, a 1978. godine je diplomirao na Filmskoj akademiji u Pragu (FAMU). Zbog toga ga često smatraju režiserom tzv. Praške škole filma, neformalne grupe jugoslovenskih režisera koji su studirali na istom fakultetu, pa im je smisao za estetiku vrlo sličan.
Foto: Profimedia
Tokom studija režirao je dva kratka filma – "Jedan deo istine" i "Jesen", a studentski film "Gernika", urađen prema noveli Antonija Isakovića pobedio je na Festivalu studentskog filma u Karlovim Varima.
Godine 1981. je objavljen Kusturičin film "Sjećaš li se Doli Bel" koji je oduševio i kritiku i publiku. Scenario potpisuje Abdulah Sidran, a glavne uloge tumače Slavko Štimac, Slobodan Aligrudić, LJiljana Blagojević, Mira Banjac i drugi. Godine 1984. je pri Akademiji osnovana "Otvorena scena Obala" čiji je prvi umetnički direktor postao Emir Kusturica. Za vrlo kratko vreme "Obala" je postala jedno od najzanimljivijih teatarskih mesta u Jugoslaviji, na čijoj sceni su se izvodile predstave "Audicija", "Čudo u Šarganu“, "Mrešćenje šarana", "Ćelava pevačica“ i druge.
Pročitajte još
Kusturica je 1985. godine predstavio svoj drugi film "Otac na službenom putu". Scenario ponovo potpisuje Sidran, a glavne uloge su utelovili Moreno de Bartoli (Moreno D’E Bartolli), Mirjana Karanović, Predrag Miki Manojlović, Mustafa Nadarević i Mira Furlan.
Foto: Profimedia
Drama je iste godine osvojila "Zlatnu palmu" na Filmskom festivalu u Kanu, te nominovana za nagradu "Oskar“ u kategoriji „najbolji strani film“. Osim toga, "Otac na službenom putu“ osvojio je još pet jugoslovenskih filmskih nagrada. Krajem 80-ih odlazi iz Jugoslavije u Ameriku i počinje da radi kao profesor na Univerzitetu "Kolumbija“ (Columbia University) u NJujorku. Predavao je filmsku režiju na postdiplomskim studijama.
Godine 1993. snimio je prvi film na engleskom jeziku pod imenom "Arizona Drim“ ("Arizona Dream“ – "San o Arizoni“). Glavne uloge su tumačili Fej Danavej (Faye Danaway), DŽoni Dep (Johnny Depp) i DŽeri Luis (Jerry Lewis) , a scenario potpisuju Kusturica i njegov student Dejvid Etkins (David Atkins).
Drama "Život je čudo“ u kojoj glavne uloge tumače Slavko Štimac i Nataša Šolak objavljena je 2004. godine. Film je osvojio filmsku nagradu francuskog nacionalnog obrazovnog sistema, prvu nagradu Međunarodnog filmskog festivala Valjadolidu, te nagradu "Cezar“ za najbolji film u Evropskoj uniji. Nominovan je za nagrade "Zlatni šiljak“ i "Zlatna palma“.
Foto: ATA images
Godine 2005. ponovo je izabran za člana žirija na Filmskom festivalu u Kanu. Tada je filmskoj publici i kritici predstavio film "Zavet“, zanimljivu komediju koja prati život dede i unuka u zlatiborskom zabačenom selu.
NJegov otac Murat Kusturica je bio novinar zaposlen u Sekretarijatu informisanja Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine (SRBiH), a majka Senka Numanović je radila kao sekretar u sudu.
