PRE 101 GODINU ROĐEN KRALJ PETAR II KARAĐORĐEVIĆ: Kumovala "kraljica majka", a život poslednjeg monarha Jugoslavije obeležile tragedije (FOTO)

Petar II Karađorđević nikada se više nije vratio u svoju zemlju.

Bila je to situacija koju su doživele brojne krunisane glave tokom Drugog svetskog rata pošto je nacistička Nemačka okupirala veliki deo Evrope.

Počev od kralja Norveške Hakona VII, do grčkog kralja Đorđa II. Manje više svi oni privremeno su se zajedno sa svojim vladama našli na tlu Britanije ili njenih poseda. Većina se po okončanju rata vratila u svoje zemlje.

Sudbina kralja Jugoslavije Petra II Karađorđevića bila je međutim mnogo tragičnija. Kao uostalom i sudbina njegove zemlje.

Prvorođeni sin kralja Aleksandra I Karađorđevića i kraljice Marije fon Hoencolern Sigmaringen, od Rumunije, rođen je u Beogradu, u zdanju dvora. Kumovi na krštenju bili su kao izaslanici kralja DŽordža V, vojvoda od Jorka sa suprugom, potonji britanski kralj DŽordž VI i kraljica Elizabeta.

Pročitajte još

SIMBOL VEZE SRBIJE I CG: Kneginja Zorka - kraljica bez krune

10:00

SRBIN MEĐU FRANCUZIMA: Ulica u Parizu sa imenom kralja Petra

08:55

Jedina Bosanka koju je oženio sultan

19:01

Prvi Srbin koga su Turci nabili na kolac

13:49

Kada je 9. oktobra 1934, u Marselju, ubijen kralj Aleksandar, bio je to najtragičniji moment međuratne Jugoslavije. Zemlja koja se tek stabilizovala, inače sve vreme suočena s brojnim neprijateljima, ponovo se našla bez stabilnog neprikosnovenog vođstva.

U skladu s testamentarnom željom počivšeg kralja obrazovano je namesništvo čija je prva ličnost bio knez Pavle Karađorđević. Uz njega, članovi namesništva su bili dr Radenko Stanković i dr Ivo Perović.

Mladi kraljević Petar u vreme ubistva oca nalazio se u Engleskoj gde je upućen na školovanje. Imao je tada 11 godina.

Potonji period maloletni kralj Petar II provodi u Jugoslaviji. Knez Pavle upravljao je zemljom kao prvi namesnik, u iščekivanju punoletstva kralja Petra II.

Sticaj oklonosti doveo je septembra 1939. do novog svetskog rata. Iako su sve simpatije kneza Pavla bez ikakve dileme bile na strani Britanije, njegov prevashodni cilj kada se u Evropi rasplamsao ratni sukob, bio je kako očuvati Jugoslaviju daleko od rata.

Bila je to teška situacija. Javno proklamovana neutralnost zvaničnog Beograda, zapravo je bila dobrim delom mimikrija.

Kada je sredinom 1940. poražena i okupirana Francuska, Nemci su se dočepali dokumenata koja su jasno ukazivala da je Beograd, odnosno knez Pavle, zapravo vodio politiku naklonosti zapadnim saveznicima. Pritisak Berlina se potom pojačao.

Iskrcavanje Britanaca u Grčkoj dovelo je do odluke Nemačke da obezbedi Balkan bez prisustva Britanaca, što će dodatno otežati položaj zemlje. Traženo je pristupanje Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu.

Knez Pavle je postupno, posle mučnih pregovora, uspeo da izdejstvuje da pristupanje bude formalno. Odnosno, Kraljevini Jugoslaviji je paktom od 25. marta, garantovano da se od nje neće tražiti nikakvo učešće u nemačkim ratnim naporima, niti prelaz nemačkih trupa.

Državni udar koji se dogodio 27. marta 1941, doveo je do besa Berlina i napada na Kraljevinu Jugoslaviju.

Pučisti su proglasili mladog kralja Petra II punoletnim, da bi ga potom odveli u emigraciju. Zajedno sa izbeglom vladom dospeo je u Grčku, odmah potom u tada britansku Palestinu, zatim u Egipat.

U junu 1941. doveden je u Englesku, gde je prihvaćen kao simbol protivljenja nacizmu. U to vreme kralj Petar II je u Britaniji prikazivan kao neka vrsta uzora otpora Nemačkoj.

Slavljen i uvažavan, pošto više nije imao pored sebe iskusnog kneza Pavla, koji je odveden u konfinaciju, prvo u Keniju, potom u Južnu Afriku, zbog potpisivanja pakta, mladi kralj se u novoj poziciji, okružen veštim političarima i diplomatskim uticajima, teško snalazio.

Potonja sudbina Jugoslavije određena je usklađivanjem interesa velikih sila, uglavnom nezavisno od prilika unutar same zemlje. Kada su sovjetske trupe iz Rumunije u jesen 1944. prešle na teritoriju Jugoslavije i zajedno sa partizanskim jedinicama u oktobru zauzele Beograd, bilo je jasno da je sudbina Kraljevine Jugoslavije zapečaćena.

Sam Petar II bio je primoran da, avgusta/septembra 1944, podrži Josipa Broza Tita kao predvodnika celokupnog pokreta otpora u Jugoslaviji.

Rojalisti unutar zemlje pozvani su tada da se priključe partizanskom pokretu odnosno NOVJ, što će mnogi i poslušati. Kralj je to učinio pod pritiskom britanskog premijera Čerčila koji je, kako izgleda, verovao da je pridobio Josipa Broza Tita, tokom pregovora u Bariju, Italija.

Narušavanju kraljeve popularnosti doprinela je prethodno i činjenica da se tokom rata, dok je zemlja bila okupirana, venčao. NJegova izabranica bila je grčka princeza Aleksandra.