Đorđe Vajfert je rođen 15. juna 1850. godine u Pančevu, u porodici nemačkog porekla. NJegova majka Ana i otac Ignjat bili su Nemci, katolici. Vajfertov deda doselio se u Pančevo početkom 19. veka iz Vršca, a poreklom su bili iz Gornje Austrije. Deda Đorđe, po kome je industrijalac dobio ime, okušavao je sreću prvo kao trgovac, a zatim kao pivar. Vajfert se školovao u Beču, gde je izučavao ekonomiju i pivarstvo. Nakon povratka u Srbiju, preuzeo je porodičnu pivaru i unapredio je u jednu od najmodernijih u regionu. Iako nije rođen u Beogradu, veći deo svog života, rada i uticaja vezan je upravo za Beograd.
Guverner Narodne banke
Vajfert je bio prvi guverner Narodne banke Srbije (osnovane 1884), a kasnije i Narodne banke Kraljevine Jugoslavije.
Pod njegovim vođstvom, banka je postala oslonac srpske ekonomije, a Beograd – finansijski centar.
Uveo je stabilan bankarski sistem i pomogao u jačanju domaće valute.
FOTO: Vikipedija / NBS
NJegova politika je doprinela privrednoj stabilnosti Srbije u periodu posle oslobođenja od Osmanskog carstva.
Sedište banke bilo je u Beogradu, što je doprinelo da grad postane finansijski centar Srbije.
Kao prvi guverner Narodne banke, iz Beograda je vodio finansijsku politiku koja je utemeljila moderni monetarni sistem Srbije.
Industrijalac i preduzetnik
Nasledio je i proširio porodičnu pivaru Vajfert u Pančevu, koja je postala jedna od najmodernijih u regionu.
Sa samo 23 godine, nakon što je stekao srpsko državljanstvo, zahvaljujući knezu Mihailu Obrenoviću, koji se zauzeo za njega, Đorđe je kupio plac na brdu Smutekovac, današnjem Topčideru, gde je podigao pivaru koja će postati Beogradska industrija piva – BIP.
Ulagao je u rudarstvo – posebno u rudnike zlata, uglja i bakra, među kojima su poznati rudnici u Boru i Trepči.
Bio je jedan od pionira industrijskog razvoja Srbije, spojio privredu i dobročinstvo.
Istovremeno, veći deo svog bogatstva je poklonio državi, nauci i kulturi.
Vizionar sa jakim osećajem za opšte dobro
Vajfert nije gradio bogatstvo samo za sebe, već ga je koristio da razvija Beograd, Srbiju i buduće generacije.
Koristio je svoj uspeh da Beogradu i Srbiji ostavi trajno nasleđe.
FOTO: Vikipedija / NBS
NJegove investicije u industriju i rudarstvo bile su ključne za privredni napredak zemlje, sa snažnim uticajem i na Beograd kao ekonomski centar.
Dobrotvor i mecena - podrška obrazovanju i nauci
Podržavao je umetnike, naučnike i studente.
Vajfert je donirao značajna sredstva Univerzitetu u Beogradu, posebno za razvoj prirodnih nauka, naročito Rudarsko-geološkom fakultetu.
Finansirao je opremanje laboratorija i školovanje studenata. Donirao je novac za stipendije čime je podigao nivo naučnog rada u Beogradu.
Pomagao je u osnivanju i opremanju različitih kulturnih i obrazovnih ustanova. NJegove donacije omogućile su rad brojnim kulturnim ustanovama. Podržavao je biblioteke i muzeje.
Bio je mecena umetnika i naučnika.
Za razliku od mnogih bogataša svog doba, svoje bogatstvo je velikodušno davao za opšte dobro – što ga je izdvojilo kao uzor.
Urbani razvoj i zgrade
Ulagao je u izgradnju objekata i fabrika, čime je doprineo modernizaciji grada.
NJegova zgrada Narodne banke i dalje je jedna od značajnih građevina u centru Beograda.
U vreme njegovog delovanja, u Beogradu su podignute važne institucije (kao zgrada Narodne banke u ulici Kralja Petra), koje i danas postoje i koriste se.
Zadužbine i zaostavština
Veći deo svog bogatstva ostavio je državi – deo te imovine i danas koriste ustanove u Beogradu.
U Beogradu postoji ulica nazvana po njemu, a njegov lik se nalazio i na novčanici od 1.000 dinara (izdanja iz 2001. i 2011).
Đorđe Vajfert je bio vizionar i patriota, koji je spojio preduzetnički duh sa društvenom odgovornošću. NJegov uticaj na Beograd je višeslojan – kroz privredu, kulturu i obrazovanje – i i dalje se oseća u institucijama koje je pomagao i gradio.
Vajfert je bio uspešan industrijalac, ali i veliki dobrotvor. Posebno se istakao kao dobrotvor i podržavalac nauke, obrazovanja i kulture.
Živeo i radio u Beogradu sve do svoje smrti 1937. godine. Svojim radom u ekonomiji, obrazovanju i dobrotvorstvu trajno uticao na razvoj grada i države. Danas se smatra jednom od najznačajnijih ličnosti u ekonomskoj i kulturnoj istoriji Srbije.
Foto: grad Beograd
