NAJTRAGIČNIJI LIK IZ "NOBELOVCA" Doživeo stravičnu sudbinu

Serija &ldquo;Nobelovac&rdquo; koja prati život i delo Ive Andrića dobra je prilika da se podsetimo i nekih drugoh književnih velikana koji su, na ovaj ili onaj način, došli u kontakt sa slavnim piscem ili prošli kroz njegov život.Jedan od tih, zaboravljenih umetnika, svakako je pesnik Marko Vranješević.Slavljen&hellip;Za Marka Vranješevića najveći broj ljudi danas verovatno nije čuo, iako je reč o jednom od najradovitijih srpskih liričara prvih decenija 20. veka.Završio je Filozofski fakultet u Beogradu i bio profesor srpskog jezika i književnosti u više gradova u Srbiji.Još pre rata Vranješević je objavljivao poeziju u nekoliko časopisa i bio je i sekretar srpskog PEN kluba. Oko 1940. je pripremio i svoju prvu zbirku pesama, ali su ratna zbivanja odložila njeno objavljivanje i &ldquo;Velika smjena&rdquo; izlazi tek 1948.Foto: Jutjub printskrin/RTS TV serije - Zvanični kanalPosle oslobođenja Vranješević je bio uključen u obnovu kulturnog života zemlje - inicirao je osnivanje Udruženja Književnika Srbije i predsedavao osnivačkom skupštinom (kao što smo i videli u seriji).Osuđen&hellip;Sve se promenilo nakon rezolucije Informbiroa i sukoba Staljina i Tita 1948. &ldquo;Čistka nepodobnih&rdquo; zahvatila je sve sfere jugoslovenskog društva, pa je tako stigla i do književnika. Marko Vranješević &ldquo;pao je&rdquo; kao žrtva tih turbulentnih dana.U maju 1949. optužen je kao simpatizer Sovjeta i Staljina i uhapšen. Vrlo brzo nakon toga kolege su ga se odrekle isključivši ga iz Udruženja književnika koje je i sam osnovao. Kazna je bila predvidiva - pesnik je odveden na Goli otok gde je proveo dve mučne godine pune torture i ponižavanja.Foto: I. MarinkovićKažu da Vranješević ni u jednom trenutku nije priznao krivicu. Verovatno zato što ona nije ni postojala. Nije se, kao mnogi tamo, pokajao i samokritikovao. Nije, kako se u to vreme govorio, revidirao svoje stavove.Posle dve godine tamnovanja doživeo je nervni slom nakon čega je prebačen u Beograd, na neuropsihijatrijsku kliniku i posle nekog vremena pušten kući.Zaboravljen&hellip;Vranješević se od tamnovanja nikada nije oporavio - ni fizički ni psihički. Ipak je smogao snage da tokom 1955. i 1956. napiše autobiografski roman &ldquo;Senka Golog otoka&rdquo; - najverovatnije prvo pisano svedočanstvo, a sasvim sigurno prvi roman o tom strašnom mestu.&ldquo;Otopljavanje odnosa&rdquo; i normalizaciju društva pratio je i povratak interesovanja za poeziju Marka Vranješevića. Zbirke &ldquo;Olujna zemlja&rdquo; i &ldquo;Čujem vojsku&rdquo; objavljene su tokom šezdesetih, a &ldquo;Trnje i lovor&rdquo; 1974. godine. Nažalost, bilo je kasno&hellip;Marko Vranješević izvršio je samoubistvo skokom sa zgrade u kojoj je živeo u Beogradu 1974. godine. Kažu, novine su o tome prenele samo šturu vest - u toj i toj ulici, nađen je leš nepoznatog muškarca.Roman &ldquo;Senka Golog otoka&rdquo; objavljen je tek u 21. veku, zaslugom Markovog unuka Igora.(Istorijski zabavnik)

NAJTRAGIČNIJI LIK IZ "NOBELOVCA" Doživeo stravičnu sudbinu

Vaš komentar

Nema komentara