Zdravstveni stručnjaci već godinama primećuju porast slučajeva raka debelog creva kod mlađih ljudi, a novo istraživanje upućuje na još jedan važan deo slagalice: ultraprerađenu hranu. Prema nalazima, upravo bi ona mogla biti značajan činilac rizika, osobito kod žena. Studija objavljena 13. novembra u časopisu JAMA Onkolodži pratila je više od 29.000 žena u njihovim 20-im, 30-im i 40-im godinama, i to u razdoblju od 1991. do 2015. Istraživači su otkrili da su žene koje su unosile najviše ultraprerađene hrane, oko 10 porcija na dan, imale 45 posto veći rizik od razvoja polipa odnosno predkanceroznih izraslina u debelom crevu u poređenju sa onima koje su unosile najmanje, oko tri porcije dnevno. Polipi se, naravno, mogu ukloniti ako se otkriju na vreme, ali ako se zanemare, s vremenom mogu da rastu i pređu u rak, piše Pipl.
Autori podsećaju da ultraprerađena hrana čini veliki deo prehrambene ponude, na primer u u SAD čini oko 70 posto ukupne nabavke hrane. Reč je o proizvodima koji sadrže sastojke koje u kućnoj kuhinji uglavnom ne biste imali: veštačke boje i arome, hemijske konzervanse radi dužeg roka trajanja, emulgatore poput hidrogeniranih ulja te zaslađivače poput visokofruktoznog kukuruznog sirupa. U tu grupu ulaze gazirana pića, industrijske grickalice kao što su čips, keks i krekeri, zatim slatkiši, gotova i zamrznuta jela, delikatesne salame i naresci, sušeno meso, viršle i slični proizvodi.
Gastroenterolog dr Endrju Čan iz bolnice Mas DŽeneral Brajgem u Bostonu, jedan od autora studije, objašnjava da takva hrana može da naruši ravnotežu 'dobrih' i 'loših' mikroorganizama u crevima te oštetiti zaštitnu sluzokožu probavnog sistema. U takvoj okolini, upozorava, raste šansa da počnu da se razvijaju abnormalne ćelije. Dodaje i da se rizik povećava prilično linearno. Pojednostavljeno, što više ultrapreradđene hrane jedete, to je veća verovatnoća da će to pogodovati nastanku polipa.
Foto: Profimedia
Ipak, stručnjaci naglašavaju da nije sve crno-belo. Nutricionistički epidemiolog dr Merien Neuhouser iz Fred Hač Kancer Centera u Sijetlu, koja nije učestvovala u istraživanju, ističe da nisu sve ultraprerađene namirnice nužno loše. Na primer, neki jogurti, hleb od integralnih žitarica ili žitarice za doručak mogu da pruže nutrijente koji su povezani sa nižim rizikom od raka debelog creva zbog čega se često smatraju 'zaštitnim' namirnicama.
Dr Robin Mendelson, gastroenterolog iz njujorškog Memorial Sloan Ketering Kancer Centra, takođe upozorava na ograničenje istraživanja: studija se fokusirala na specifičnu populaciju – medicinske sestre, većinom belkinje. Zato, kaže, rezultate treba potvrditi i na drugim grupama kako bi se dobila potpunija slika. Uprkos tome, nalazi se uklapaju u više ranijih istraživanja koja su povezivala ultraprerađenu hranu sa nepovoljnim ishodima za zdravlje creva.
Pročitajte još
Čan pritom naglašava važnu stvar: ishrana verojatno nije jedino objašnjenje porasta ranog raka debelog creva. U praksi, kaže, susreću i mlađe pacijente koji se hrane vrlo zdravo, a ipak obole. Zbog toga je, dodaje, otkrivanje drugih rizičnih faktora jedan od ključnih fokusa daljeg rada njihovog istraživačkog tima.
BONUS VIDEO:
