Organizatori muzičkog festivala Siget u Budimpešti objavili su kako je mađarska vlada donela odluku da se članovima severnoirskog sastava Nikep (Kneecap), čije ime u prevodu znači Čašica kolena, zabrani ulazak u zemlju na čak tri godine. Posledica toga je otkazivanje njihova nastupa na festivalu zakazanog za 11. avgust.
U saopštenju objavljenom na službenim kanalima festivala navodi se kako je reč o presedanu, kao i da je zabrana nepotrebna i za žaljenje.
Organizatori festivala otkrivaju kako su prethodnih nedelja primili pritužbe od vladinih i nevladinih aktera u Mađarskoj vezano uz planirani nastup Nikepa. Organizatori su, kako navode, u više navrata kontaktirali bend koji ih je uverio da sadržaj njihovog nastupa neće biti u suprotnosti s mađarskim zakonima niti vrednostima festivala.
U saopštenju na društvenim mrežama, državni sekretar za međunarodnu komunikaciju Zoltan Kovač je rekao da su članovi benda „više puta koristili antisemitske poruke podržavajući terorizam i terorističke grupe“.
Pročitajte još
Nikep su ranije izjavili da nikada nisu podržavali Hamas ili Hezbolah.
- Mađarska ne toleriše antisemitizam u bilo kom obliku. NJihov planirani nastup predstavlja pretnju nacionalnoj bezbednosti i zbog toga je grupi formalno zabranjen ulazak u Mađarsku na tri godine. Ako uđu, uslediće proterivanje prema međunarodnim normama - rekao je Kovač
Politički kontekst
Nikep je tročlani hip-hop sastav iz Belfasta, poznat po muzici koja kombinuje engleski i irski jezik, uz izražene političke stavove koji uključuju podršku irskom republikanizmu.
NJihovi tekstovi često sadrže reference na istorijske događaje iz razdoblja Severnoirskog sukoba, kao i kritike britanske vlasti. Javnosti su postali šire poznati 2019. godine, a od tada su svojim pristupom izazivali podeljene reakcije.
Tokom nastupa na ovogodišnjem festivalu Glastonberi, bend je na pozornici istaknuo transparent s natpisom “British Out of Ireland”, što je izazvalo značajnu pažnju, kako medija, tako i političkih komentatora.
Osim isticanja spornog transparenta, Nikep je jasan i u svojim stavovima po pitanju izraelsko-palestinskog sukoba, gde jasno zauzimaju stranu Palestine.
- Ako vam je zabranjen ulazak u neku zemlju zato što ste umetnik koji govori istinu, onda je to problem za demokratiju - izjavio je član benda Mo Čara.
Inače, Čara se pojavio na sudu u junu pod optužbom za terorističko delo pošto je navodno istakao zastavu podrške Hezbolahu na koncertu u Londonu.
I Hamas i Hezbolah su zabranjeni u Velikoj Britaniji i izražavanje podrške tim pokretima je kažnjivo.
Pušten je uz bezuslovnu kauciju, a u saopštenju objavljenom na društvenim mrežama u maju, Nikep je rekao: „Poričemo da je ovo 'prestup' i žestoko ćemo se braniti.“
Reakcija Siget festivala
U svom saopštenju za štampu, festival Siget je ponovio da osuđuje govor mržnje, ali ističe da se zalaže za osnovno pravo umetničkog izražavanja. Ostrvo slobode, kako se festival naziva u promotivnim materijalima, ugostilo je brojne međunarodne izvođače iz različitih kulturnih i političkih sredina tokom proteklih 30 godina.
- Smatramo da je zabrana ulaska izvođaču koji nije ni prekršio zakon niti pozivao na nasilje zabrinjavajući presedan. Ova odluka potencijalno šteti ugledu festivala, kao i međunarodnom imidžu Mađarske, navodi se u saopštenju za javnost.
Nikep je nastao andergraunda do Glastonberija
Bend Nikep je aktivan od 2017. godine i od svog osnivanja fokusiran je na promociju irskog jezika i identiteta kroz moderni hip-hop. Grupu su formirala tri muzičara poznata pod umetničkim imenima Mo Čara, Moglai Bap i Di-džej Provai.
NJihovi tekstovi se često bave političkim i društvenim okolnostima u Severnoj Irskoj, a bend je izazvao podeljene reakcije u samoj Irskoj.
Neki muzički kritičari nazvali su ih najkontroverznijim savremenim bendom na svetu.
U nekim medijima, povezivani su sa romantizacijom IRA, tvrdnju koju su članovi više puta odbacili, navodeći da koriste satiru i ironiju da komentarišu istorijske i aktuelne društvene probleme.
NJihov prvi dugometražni film, takođe naslovljen Nikep, premijerno je prikazan na ovogodišnjem Sandens Film Festivalu, a narator filma je ujedno poznati irski glumac Majkl Fasbender.
Film govori o formiranju benda i ranim dane njihove karijere, a uključuje i politički kontekst iz kojeg su potekli.
Ovaj film je čak dobio nominaciju za Oskara, a osvojio je nagradu Britanske filmske akademije (BAFTA) u februaru 2025. godine.
U aprilu se grupa suočila sa kritikama nakon što je prikazivala poruke o ratu u Gazi tokom nastupa na američkom muzičkom festivalu Koačela.
U novembru 2024. godine dobili su sudski spor protiv vlade Velike Britanije zbog odluke ministarstva da im povuče grant za umetnost.
BONUS VIDEO:
